အာရက္ခတပ်တော်(AA)ခေါင်းဆောင်စစ်ဦးစီးချုပ်ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်၊ ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ်ဗိုလ်မှူးချုပ်ညိုထွန်းအောင်အပါအဝင် တခြားအရာရှိအဆင့်ဆင့်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပေးဖို့ အာဂျင်တီးနားတရားစီရင်ရေးမှာ စက်တင် ဘာလ ၃ ရက်၊ ဒီနေ့ မြန်မာရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့အစည်း(ယူကေ)က တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတရားစီရင်ပို င်ခွင့်အမှုမှာ အာရက္ခတပ်တော်ရဲ့ရာဇဝတ်မှုတွေကိုလည်း ထည့်သွင်းရန်တိုးချဲ့တောင်းဆိုလိုက်တာလို့ ဆိုပါတယ်။
“အာဂျင်တီးနားတရားစီရင်ရေးအဖွဲ့ဟာ ဒီနေ့ထိ ကမ္ဘာတဝှမ်းက ရိုဟင်ဂျာတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့စီရင်ပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာတခုတည်းသောအမှုကို ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့အ တွက် သတ္တိရှိရှိနဲ့ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင် ရာရှင်းလင်းပြတ်သားမှုကို ပြသခဲ့ပြီးပါပြီ။ခုတော့ အာရက္ခတပ်တော်ရဲ့ပြင်း ထန်တဲ့လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို လျစ်လျူရှုမထားဘဲ လက်ရှိရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာစုံစ မ်းစစ်ဆေးမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့က တရားရုံးကို တောင်းဆိုနေပါတယ်။ရခိုင်က ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်တော့မယ့် အခြေအနေရောက်နေတယ်လို့ ပြောရင် မမှားပါဘူး။နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တိတ်ဆိတ်နေတာ၊နိုင်ငံရေးအရချု ပ်နှောင်ခံနေရတာတွေကြောင့် ကျွန် တော်တို့ဟာ အရင်ကထက် နိုင်ငံတကာတရားမျှတမှုလိုအပ်နေပါတယ်။” လို့မြန်မာရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့အစည်း(ယူကေ) ဥက္ကဋ္ဌဦးထွန်းခင်က ပြောပါတယ်။
အာရက္ခတပ်တော်ဟာ ရိုဟင်ဂျာပြည်တွေအပေါ် လူအစုလိုက်အပြုံလိုက် သ တ်ဖြတ်မှု၊မုဒိမ်းမှု၊တခြားလိင်ပိုင်းဆိုင် ရာအကြမ်းဖက်မှုတွေ၊ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုတွေ၊အတင်းအဓမ္မအစာငတ်ခံမှုတွေအပါအဝင် ချိုးဖောက်မှုတွေကျူးလွန်ခဲ့ပြီး ဒီနှစ်မှာပိုဆိုးလာတယ်လို့စွပ်စွဲထားပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးဗော်လ်ကာတပ်ခ် (Volker Türk)ကလည်း ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အာရက္ခတပ်တော်ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့စစ်ရာ ဇဝတ်မှုတွေကို မှတ်တမ်းတင်ထားတ ယ်လို့ သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့ကအစီရ င်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အာရက္ခတပ်တော်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ထန်းရှောက်ခံကျေးရွာသားတွေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊မေလ ၂ ရ က်နေ့က အာရက္ခတပ်တော်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ တနေ့တည်းသတ်ဖြတ်ခဲ့တာဟာအဆိုးဆုံးလို့ ဆိုထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာတွေကို အကြောင်းမဲ့ဖမ်းဆီးတာတွေမရှိဘူးလို့ အာရက္ခတပ်တော်မှတုံ့ပြန်ပြောဆိုကြောင်း The New Humanitarian သတင်းဌာနက စက်တင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့ဖော်ပြပါတယ်။
လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့ (HRW)ရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ဇူလိုင်လ ၂၈ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်တခုမှာ အာရက္ခတပ်တော်ဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေကို မတ ရားဖမ်းဆီးတာ၊အဓမ္မလုပ်စေခိုင်းတာ စတဲ့ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုတွေကို ကျူးလွန်နေတယ်လို့ စွပ်စွဲဖော်ပြခဲ့တာပါ။
“မကြာသေးခင်ကထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ HRW အစီရင်ခံစာပါ စွပ်စွဲချက်တွေကို ကျွန် တော်တို့ အပြင်းအထန် ပယ်ချပါတယ် ။ဒီစွပ်စွဲချက်တွေဟာ ခံရတယ်လို့ဆိုသူတွေထံကနေ လျှို့ဝှက်ပြီးလုပ်ကြံဖန် တီးထားတဲ့ထွက်ဆိုချက်တွေကို အသုံး ပြုပြီးတော့ ULA/AA ရဲ့ ပုံရိပ်ကောင်းတွေကို ညှိုးနွမ်းသွားအောင် ရည်ရွယ် ချက်ရှိရှိကြိုးပမ်းမှုတရပ်ဖြစ်တယ်ဆိုတာထင်ရှားပါတယ်။” ULA/AA က The New Humanitarian သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့လတွေက ပြည်ပရောက်သူတွေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေက ဦးဆောင်ပြီးတော့ AA ကို လူဆိုးသစ်အဖြစ်ပုံဖော်ဖို့ စနစ်တကျပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့ သတင်းမှားဖြန့်ချိရေး လှုပ်ရှားမှုတရပ်လုပ်နေတာကို ULA/AA က သိရှိထားတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
စွပ်စွဲချက်တွေကို သက်သေပြဖို့အတွ က်ယုံကြည်စိတ်ချရပြီး ခိုင်မာတဲ့အ ထောက်အထားတွေ လိုအပ်ပြီး ဒါမှ အဲဒီစွပ်စွဲချက်တွေကို စေ့စေ့စပ်စပ် စိ စစ်အတည်ပြုပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်မ ယ်လို့လည်း ULA/AA ကပြောပါတယ်။
အမည်မဖော်လိုသူတွေရဲ့ တဆင့်စကားတွေဟာ ဆူညံမှုကိုသာဖြစ်စေပြီး အမှန်တရားကို ဖော်ထုတ်နိုင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့လည်းဆိုပါတယ်။
၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလနဲ့ ဩဂုတ်လကြားမှာ မောင်တောမြို့နယ်နဲ့ အနီးတဝိုက်မှာ ကလေးသူငယ်တွေနဲ့အမျိုးသ မီးတွေအပါအဝင် လူ ၇၈ ဦးကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းပြီး အလုပ်ကြမ်းခိုင်းခဲ့တာရှိသလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းကိုလည်း ULA/AA က ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
“အဲဒီလိုမျိုးမှတ်တမ်း ကျွန်တော်တို့မှာမရှိပါဘူး။ပိုအရေးကြီးတာက ကြီးလေးတဲ့ရာဇဝတ်မှုတွေမှာ ပါဝင်ပတ် သက်ကြောင်း ခိုင်လုံတဲ့အထောက်အ ထားမရှိဘဲ ကလေးသူငယ်တွေနဲ့အ မျိုးသမီးတွေအပါအဝင် ဘယ်သူ့ကိုမှ ကျွန်တော်တို့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတာမရှိပါဘူး။တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးကိုထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ အ တွင်းမှာ မြန်မာစစ်ကောင်စီ ဒါမှမဟုတ် ARSA နဲ့ RSO လို အစ္စလာမ္မစ်အကြမ်း ဖက်အုပ်စုတွေနဲ့ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်သူတချို့ကို ကျွန်တော်တို့ဖမ်းဆီးခဲ့တာကတော့ မှန်ပါတယ်။” လို့ အာရက္ခတပ်တော်က တုန့်ပြန်ထားပါတယ်။
ULA/AA ရဲ့ တရားစီရင်ရေးစနစ်ဟာ အမှုတွေကို အထောက်အထားတွေအပေါ်မှာသာအခြေခံပြီးတော့ စေ့စေ့စပ်စပ်စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး ဥပဒေနဲ့အညီအရေးယူဆောင်ရွက်ကြောင်းနဲ့ အကျ ဉ်းကျနေစဉ် ပုံမှန်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားတဲ့လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာကလွဲလို့ အ ကျဉ်းသားတွေကို ဘယ်တော့မှ အလုပ် ကြမ်းလုပ်ဖို့ ခိုင်းစေတာမရှိဘူးလို့လည်း ဆိုပါတယ်။
“ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ရခိုင်တွေ၊မြန်မာ နိုင်ငံကလူမျိုးပေါင်းစုံ၊ဘာသာပေါင်းစုံကလူတွေကို စုစည်းပြီး မြန်မာ့တပ်မ တော်ဆိုတဲ့ ဘုံရန်သူကို ဆန့်ကျင်ချင်ခဲ့တယ်။ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ဟာ မြန်မာ့တပ်မတော်ဆီကရတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေလိုပဲ အာရက္ခတပ်တော်ဆီကလ ည်း ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်နေရတယ်။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ဒီရာဇဝတ်မှုတွေ ရပ်တန့်ဖို့ကို ယ်ပိုင်နည်းနဲ့လည်းတောင်းဆိုခဲ့သလို အများသိအောင်လည်း တောင်းဆိုခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီရာဇဝတ်မှုတွေဟာ ပြောမပြနိုင်အောင်ကို ဆိုးရွားလာတယ်။ အာရက္ခတပ်တော်ရဲ့နောက်ထပ်ရက်စက်မှုတွေမဖြစ်အောင် တားဆီးဖို့ ကြိုးစားရင်းနဲ့ဒီအမှုကို စတင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့မှာ စိတ်ပျက်စရာကောင်းနေပါတယ်။” လို့ မြန်မာရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့အစည်း (ယူကေ)ဥက္ကဋ္ဌဦးထွန်းခင်က ပြောပါတယ်။
အာဂျင်တီးနားတရားစီရင်ရေးသို့ စက် တင်ဘာလ ၃ ရက်၊ ဒီနေ့ မြန်မာရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့အစည်း(ယူကေ)မှ တင်သွင်းလိုက်တဲ့အချက်အလက်တွေဟာ အာရက္ခတပ်တော်ကျူးလွန်ထားတာတွေကိုသက်သေအထောက်အထားတွေအပါအဝင် သက်သေခံငါးဦးတင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။
သူတို့တွေဟာ အာရက္ခတပ်တော်ခေါင်းဆောင်တွေကို အမှုဖွင့်စစ်ဆေးရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ဖို့ ဆက်လက်တောင်းဆိုသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
